چاقی پایین تنه یا لیپیدما (که گاهی به آن سندرم چربی دردناک گفته می شود)، نوعی اختلال است که باعث افزایش چربی در نیمه پایینی بدن می شود. این بیماری معمولا فقط در خانم ها بروز می کند. هرچند که در موارد نادری در مردان نیز مشاهده می شود. معمولا فردی که به لیپیدما مبتلا است، کاهش وزن در نیمه پایینی را غیر ممکن دانسته، اما برخی توصیه های درمانی و اصلاح سبک زندگی وجود دارد که می تواند به شخص مبتلا کمک کند.

نحوه تشخیص چاقی پایین تنه

بهترین و تنها راه شناخت چاقی پایین تنه مراجعه به پزشک است. اگر پزشک عمومی در این زمینه اطلاعات کافی ندارد، بهتر است به یک متخصص مراجعه کنید. متخصص با شناخت علائم تشخیص می دهد که این بیماری چربی خون است یا یک اختلال مشابه دیگر. اگر لیپیدما به موقع تشخیص داده شود، راحت تر قابل درمان است.

پزشک معمولا برای تشخیص، ابتدا معاینه بصری انجام داده و از شما سوال می کند که دردی دارید یا خیر؟ و درد چه موقعی کاهش یا افزایش می یابد. در حال حاضر هیچ آزمایش خونی برای تشخیص چاقی پایین تنه وجود ندارد.

مراحل پیشرفت لیپیدما

مانند بسیاری از اختلالات و بیماری ها، چاقی پایین تنه نیز در مراحل اولیه بهتر از مراحل بعدی قابل درمان است. این بیماری 4 مرحله دارد:

1- در مرحله اول، پوست هنوز صاف است و ممکن است تورم در طول روز افزایش یابد، اما به مرور زمان با استراحت از بین می رود. در این مرحله، این اختلال به خوبی به درمان پاسخ می دهد.

2- در این مرحله، ممکن است تورم و تورفتگی در پوست ایجاد شود و لیپوم ها (توده های چربی) ایجاد شوند. گاهی ممکن است اگزما یا عفونت های پوستی را تجربه کنید. تورم ممکن است در طول روز ظاهر شود، اما با استراحت و حتی با بالا گرفتن پاها به طور کامل از بین نمی رود. در این مرحله نیز درمان امکان پذیر است.

3- در مرحله سوم چاقی پایین تنه احتمالا سخت شدن بافت های همبند را تجربه کنید. در این مرحله تورم بدن حتی با استراحت نیز بعید است پایین بیاید. در این حالت باز هم امکان درمان وجود دارد اما کمتر به درمان های مختلف پاسخ خواهد داد.

4- در این مرحله، علائم موجود در مرحله 3 وخیم تر خواهد شد. در مرحله 4، این اختلال با عنوان لیپومینفودما شناخته می شود. درمان چاقی پایین تنه در این مرحله دشوار و نیاز به تست روش های درمانی متعددی است.

بیشتر بخوانید: چگونه در خانه و به سادگی تورم غدد لنفاوی را کاهش دهیم؟

بررسی و درک علائم لیپیدما

بررسی تورم پاها

شایع ترین و بارزترین علامت چاقی پایین تنه ، تورم پاها است. تورم به طور معمول در هر دو پا رخ می دهد و ممکن است شامل باسن و پا باشد. تورم گاهی تدریجی است یا ممکن است تفاوت بسیار مشخصی بین نیمه فوقانی و تحتانی داشته باشید. به عنوان مثال برخی افراد مبتلا به لیپیدما دور کمر باریکی داشته اما پایین تنه آن ها بسیار نامتناسب به نظر می رسد.

تورم ممکن است تا پایین ادامه داشته و در مچ پا متوقف شود. این حالت به پاهای شما ظاهری شبیه به ستون می دهد. توجه داشته باشید که علائم همیشه یکسان نیستند. ممکن است تمام پاهای شما متورم نباشد یا گاهی چربی کمی بالای مچ پا داشته باشید.

گاهی بازوهای فوقانی نیز تحت تاثیر قرار می گیرند.

اگرچه بیشتر افراد علائم را در قسمت تحتانی بدن تجربه می کنند، اما می توان علائم مشابه را در بازوها نیز تجربه کرد. چربی موجود در بازوها، شبیه به پاها خواهد بود. این بدان معنی است که ممکن است تجمع چربی را تجربه کنید که به طور مساوی در هر دو بازو اتفاق می افتد. چربی ممکن است ظاهری ستونی ایجاد کرده و به طور ناگهانی در آرنج یا مچ دست متوقف شود.

بررسی کنید که هنگام لمس کردن این نواحی سرد است یا خیر؟

افراد مبتلا به لیپیدما ممکن است هنگام لمس کردن نواحی درگیر، سردی احساس کنند. همچنین ممکن است پوست به صورت نرم و خمیر احساس شود. علاوه بر این ها ممکن است هنگام لمس کردن، درد احساس کرده و منطقه آسیب دیده به راحتی کبود می شود.

برای مطالعه بیشتر:چگونه سیستم لنفاوی را به طور طبیعی پاک کنیم؟

بررسی علل بروز چاقی پایین تنه

طبق تحقیقات انجام شده، پزشکان هنوز کشف نکرده اند که چه دلیلی باعث بروز لیپیدما می شود. به همین دلیل درمان این اختلال نیز کمی دشوار است. ارائه اطلاعات کامل در مورد سلامت و تاریخچه ژنتیک پزشکی به پزشک در تعیین علت و معالجه احتمالی شما کمک می کند.

• در بسیاری موارد به نظر می رسد اختلالات ژنتیکی باعث بروز لیپیدما می شود و فردی که دچار چاقی پایین تنه است، در اطرافیان خود نیز فردی با این بیماری می شناسد. به عنوان مثال اگر لیپیدما دارید، بعید نیست که یکی از والدین شما نیز مبتلا باشد.
• گاهی اوقات تغییرات هورمونی باعث بروز چاقی پایین تنه می شود. این امر به این دلیل است که این اختلال تقریبا بیشتر در خانم ها و در مواقع تغییرات هورمونی مانند بلوغ، دوران بارداری و یائسگی رخ می دهد. اگر چه ممکن است این اختلال مهم به نظر نرسد، اما می تواند در تصمیم گیری درمود نحوه درمان کمک کند.

درمان لیپیدما

در صورت ابتلا به لیپیدما ، جلوگیری از افزایش وزن و چاقی بسیار مهم است، زیرا با افزایش وزن توم چربی وخیم تر می شود. استفاده از بانداژها، آستین ها و جوراب های فشاری نیز راهکاری مفید برای درمان و جلوگیری از پیشرفت چربی است و گاهی اوقات درد را کاهش می دهد.

رژیم غذایی مناسب که خاصیت التهابی ندارند و رژیم های غذایی حاوی میوه و سبزیجات تازه و گوشت های بدون چربی نیز بسیار توصیه می شود.

مصرف برخی گیاهان دارویی مانند آویشن، رازیانه، سیر، گشنیز، جعفری، شوید، زنجبیل، عناب، سیاه دانه، دانه تره و بسیاری دیگری از گیاهان به کاهش چربی خون کمک کرده که ممکن است در کاهش چربی این نواحی از بدن نیز موثر باشند.