معمولا از لوزالمعده غافل میشیم، در صورتی که یک عضو مهم و زحمتکش توی بدن هست. لوزالمعده آنزیم هایی را تولید کرده که به هضم غذا و تنظیم قند خون کمک می کند. مهم ترین اقدامات برای سالم نگه داشتن لوزالمعده این است که سالم بخورید، مصرف الکل را کاهش دهید و از مصرف دخانیات دوری کنید. اگر دچار اختلال لوزالمعده مانند پانکراتیت هستید، از دستورالعمل‌های مربوط به رژیم غذایی که پزشک به شما داده است پیروی کنید و برای درمان بیماری لوزالمعده داروهایتان را به موقع مصرف کنید.

مراقبت از لوزالمعده با رژیم غذایی سالم

از خوردن چربی بیش از حد خودداری کنید.

سعی کنید مصرف چربی های مضر را محدود کرده و بیشتر روغن سالم مصرف کنید. منابع سالم چربی در رژیم غذایی شامل روغن های گیاهی مانند روغن زیتون، روغن گردو، روغن کنجد، ماهی و … است. به دنبال لبنیات کم چرب یا بدون چربی باشید. غذاهای سرخ شده، گوشت قرمز فراوری شد، کره و خامه را از رژیم غذایی خود حذف کنید.

• به عنوان یک قاعده کلی، حدود 25 درصد کالری روزانه شما از چربی تامین می شود. چربی حاوی 9 کالری در هر گرم است
• اگر شما به بیماری لوزالمعده مبتلا هستید، در صورت امکان از رژیم بدون چربی استفاده کنید.

مصرف غذای فست فود را قطع کنید.

معمولا علائم بیماری لوزالمعده با خوردن غذاهای روغنی مانند همبرگر، سیب زمنی سرخ کرده و… نشان داده می‌شود. سعی کنید از مصرف غذاهای پرروغن و فست فود تا حد امکان خودداری کرده و غذاهای خانگی پخته شده در روغن سالم را میل کنید.

اگر بیرون از منزل مجبور به غذا خوردن هستید، سعی کنید به دنبال غذاهای سالم مانند سالاد، سبزیجات، مرغ یا ماهی پخته شده باشید. اگر مطمئن نیستید که غذا با روغن سالم تهیه شده از مصرف آن خودداری کنید.

پروتئین های بدون چربی مانند گوشت سفید و ماهی بخورید.

علاوه بر گوشت سفید و ماهی، مواد غذایی مانند تخم مرغ، آجیل، لوبیا و عدس سرشار از پروتیئن هستند. نیاز دقیق شما به این مواد به سن، جنس و میزان فعالیت شما دارد. زنان معمولا به 140 تا 160 گرم و مردان به 170 تا 180 گرم پروتئین در روز نیاز دارند. بهتر است روزانه بیش از 3 عدد تخم مرغ مصرف نکنید.

اگر در رژیم غذایی شما پروتئین جایگاه کمی دارد، هضم و متابولیزه کردن مواد مضر مانند چربی، الکل و دخانیات زمان بیشتری می‌برد.

غلات بیشتر مصرف کنید.

انتخاب مواد غذایی سالم  مانند غلات سبوس، نان های سبوس دار، برنج قهوه ای، آجیل، میوه و سبزیجات به سالم ماندن لوزالمعده شما کمک می کند.

• کربوهیدارت ها برای سلامت لوزالمعده مهم هستند، اما برخی از آن ها مانند نان سفید، برنج سفید و غلات قندی مضرند.
• کربوهیدارت های ساده مضر به راحتی و سریع در بدن شکسته و به صورت قند وارد خون می شوند. در این صورت لوزالمعده بیش از حد مجبور به فعالیت است.

حدود45 درصد کالری روزانه از مصرف کربوهیدارت هاست. کربوهیدرات حاوی 4 کالری در هر گرم است.

از مصرف قندهای اضافی خودداری کنید.

بهتر است از مواد غذایی مانند میوه و سبزیجات که به طور طبیعی حاوی قند هستند استفاده کنید. موادی که حاوی قندها مضر مانند دسر، نوشابه، شکلات، شیرینی و… هستند را به مقدار کم بخورید. سعی کنید موادی استفاده کنید که حاوی شیرین کننده های اضافی نباشند.

قند اضافه باعث شده تا لوزالمعده فعالیت بیشتری داشته باشد و هیچ ارزش غذایی برای بدن ندارد. میزان قند توصیه شده برای بزرگسالان 24 تا 36 گرم در روز است.

مایعات بیشتر بنوشید.

آب بهترین نوشیدنی است. از خوردن نوشیدنی های غیرطبیعی و شیرین خودداری کنید. اگر دچار بیماری لوزالمعده هستید همیشه یک بطری آب کنار خود داشته باشید تا کم آبی بدن را جبران کنید. در هوای گرم و هنگام پیاده روی آب بیشتری بنوشید تا آب از دست رفته بر اثر تعریق بازگردد.

• رنگ ادرار خود را بررسی کنید. اگر به رنگ زرد کمرنگ است، به اندازه کافی آب مینوشید. ولی اگر زرد پرنگ بود ممکن است دچار کم آبی باشید.
• کم آبی بدن باعث اختلالات لوزالمعده است.

اگر دچار اختلالات لوزالمعده هستید، وعده های غذایی کوچک و مکرر بخورید.

خوردن وعده های غذایی کوچک برای لوزالمعده راحت تر است. اگر مبتلا به پانکراتیت هستید، به مدت 1 تا 2 روز از مایعات مصرف کنید. مایعات شامل آب و آب میوه های طبیعی است.

علائم لوزالمعده شامل درد شدید شکم و حساسیت به خصوص بعد از خوردن غذا، حالت تهوع و استفراغ، نبض بالا و تب و لرز است.

سبک زندگی سالم برای داشتن لوزالمعده سالم

• روزانه حداقل 30 دقیقه ورزش کنید. فعال بودن برای داشتن زندگی سالم بسیار مهم است. ورزش هایی مانند پیاده روی سریع، شنا و دوچرخه سواری انواع خوبی برای ورزش هستند.
• اگر بیماری لوزالمعده دارید از خوردن الکل خودداری کنید.
• سیگار کشیدن، خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را افزایش می دهد. پس هرچه سریع‌تر سیگار را ترک کنید.
• از استرس با فعالیت هایی همچون یوگا و مدیتیشن دوری کنید. نفس عمیق بکشید. استرس می‌تواند اختلالات لوزالمعده را تشدید کرده و روند بهبود را کاهش دهد.
• اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید. کم کردن وزن به لوزالمعده کمک کرده تا خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد.

مدیریت اختلالات لوزالمعده

در صورت بروز علائم بیماری لوزالمعده به پزشک مراجعه کنید.

علائم اصلی پانکراتیت درد در سمت چپ شکم است. ممکن است درد بعد از خوردن غذا یا نوشیدن بدتر شود و به تدریج پس از چند روز افزایش یابد. همچنین وقتی روی کمر دراز کشیده اید درد بیشتر حس می‌کنید.

علائم دیگر پانکراتیت شامل نفخ، سکسکه، سوءهاضمه، مدفوع چرب یا زرد و اسهال است. در مراحل بعدی ممکن است بیمار دچار زردی چشم و پوست شود.

علائم پانکراتیت شبیه به علائم کبد چرب است. برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.

دیابت و پیش دیابت اختلالات لوزالمعده هستند و در معاینات تشخیص داده می‌شوند. علائم دیابت شامل افزایش عطش، تکرر ادرار، خستکی و تاری دید است.

در صورت لزوم انسولین مصرف کنید.

در صورت ابتلا به بیماری لوزالمعده، لوزالمعده شما به اندازه کافی از آنزین های مورد نیاز برای هضم غذا تولید نکند. اگر مبتلا به دیابت هستید، پزشک برای تنظیم قند خون انسولین تجویز می کند. بدون تجویز پزشک از مصرف دارو خودداری کنید.

اختلالات لوزالمعده منجر به سوءتغذیه شده و افرادی که مبتلا به پانکراتیت هستند دچار کمبود وزن می‌شوند. پس بهتر است هر روز وزن خود را کنترل کنید.

در صورت درد شدید به پزشک مراجعه کنید.

اگر درد شدید حس کردید استراحت کنید و با کمپرس گرم به مدت 20 دقیقه درد را کاهش دهید. اگر علائم و درد شدید شد حتما به پزشک مراجعه کرده و از خوددرمانی پرهیز کنید.

ممکن است در صورت آسیب دیدن بافت لوزالمعده یا سرطان لوزالمعده نیاز به عمل جراحی باشد. در موارد نادر و جدی مانند سرطان پیشرفته لوزالمعده، کل لوزالمعده، کیسه صفرا و قسمتی از معده برداشته می شود. بهبودی پس از عمل به شدت عمل بستگی دارد. پس از عمل باید رژیم غذایی را طبق دستور پزشک رعایت کرده و داروهای تجویز شده توسط پزشک را مصرف نمایید.

درمان گیاهی بیماری لوزالمعده

همان طور که اشاره کردیم رژیم غذایی و روش زندگی دو عامل مهم در سلامت لوزالمعده هستند. ولی از تاثیر گیاهان دارویی بر لوزالمعده نیز نباید غافل شد. برخی از گیاهان مفید برای لوزالمعده به شرح زیر هستند:

• مرزنگوش: این گیاه در طب سنتی برای درمان دیابت استفاده می شود. همچنین گیاه مرزنگوش تاثیر به سزایی بر روی لوزالمعده دارد و به علت خاصیت انتی اکسیدانش در پیشگری از دیابت موثر است.
• گل همیشه بهار: خواص ضدالتهابی، ضدویروسی و ضد مسمومیت گل همیشه بهار باعث کاهش غدد و از سرطان لوزالمعده پیشگیری می کند.
• شیرین بیان: شیرین بیان برای درمان بسیاری از اختلالات لوزالمعده مفید است. این گیاه برای خواص ضد التهابی بوده و درد و ورم ناشی از پانکراتیت را کاهش می دهد.
• برگ درخت زیتون: این برگ حاوی مواد موثری برای گردش خون است. برگ زیتون بدن را سم زدایی کرده و فشار خون را کاهش می دهد. برگ زیتون ضدالتهابی بوده و بر لوزالمعده تاثیر می گذارد. ورم لوزالمعده را برطرف و سلول های های آسیب دیده را ترمیم کرده و از سرطان لوزالمعده پیشگیری می‌کند.
• رزماری: دم کرده گیاه رزماری به سلامت پانکراس کمک کرده و آرامش شما را به دنبال دارد. رزماری به کاهش التهاب و سم زدایی پانکراس کمک می‌کند. بهتر است این دم نوش یک بار در روز مصرف شود.

شما می توانید هر یک از این گیاهان مفید دارویی را به راحتی از عطاری اینترنتی عطارین تهیه کرده و درب منزل خود دریافت کنید.